- لطفا توضیحاتی در خصوص تاریخ تأسیس، اهداف، فرصت­ ها و چالش ­های پیش روی انجمن اعلام فرمائید؟

- مشکلات و موانع موجود که مانع از فعالیت مناسب انجمن های علمی می­ گردد، کدامند؟

1- کمبود یا حتی نبود آئین­ نامه ها و قوانین و مقرراتی که به فعالیت انجمن ها وجاهت حقوقی بدهد. جا دارد وزارت علوم آئین نامه ها و و دستورالعمل های روشن به دانشگاه ها ابلاغ کند و حتی با تهیه پیش نویس، لایحه ای را برای ارائه به مجلس آماده کند که سازمانهای دولتی به عنوان وظیفه موظف شوند به انجمن هایی که فعالیت آنها همسو با اهداف سازمان می باشد، خدمت ارائه دهند و از توانمندی های علمی آنها استفاده کنند و برخی خدمات را متقابلا به انجمن ها بدهند. در حال حاضر نزدیکترین سازمانهای دولتی مرتبط با انجمن ما، در برابر طرح ها مقاومت نشان می دهند. انجمن های علمی از این آسیب رنج فراوانی را تحمل می­کنند.

بسیاری از وزارتخانه ها و سازمانها و حتی بخش­ های مختلف خود وزارت علوم، عملاً انجمن های علمی را به رسمیت نمی شناسند یا جایگاه مشخصی به نظام تصمیم سازی و علمی کشور و ساختارهای علمی – تحقیقاتی وزارتین علوم و بهداشت برای این تشکل قائل نیستند.

2- عدم درک انجمن ها توسط بسیاری از مدیران

3- انجمن ها در ابتدای تاسیس نیاز به حمایت مالی دارند تا روی پای خودشان بایستند. در میان مدت می توانند روی پای خودشان بایستند. در این قسمت وزارتخانه بسیار ضعیف عمل کرده است.

4- عدوم وجود فرهنگ مناسب در جهت شناساندن انجمن ها به هیئت علمی و دانشجویان ارشد و دکترا. بهتر است در آئین نامه ارتقا جایگاه مشخصی برای انجمن ها در نظر گرفته شود. در حال حاضر ابهاماتی وجود دارد و همه دانشگاه ها آن را قبول نمی کنند. باید این فرهنگ سازی صورت بگیرد که بالاترین مرجع علمی کشور در هر رشته تخصصی انجمن ها هستند و برنامه ریزی اموری چون کرسی های نظریه پردازی با قطب های علمی به انجمن ها تفویض شود و در عین حال به عملکرد کمی و کیفی انجمن ها در این زمینه نظارت شود.

- در خصوص اعضاء حقیقی، حقوقی انجمن و مشارکت اعضاء در فعالیتهای انجمن و راههای افزایش عضو توضیح فرمائید؟

پس از حدود سه سال فعالیت، انجمن بیش از 350 عضو حقیقی دارد که بیش از 170  نفر آنها هئیت علمی و طبعاً عضو پیوسته هستند، بقیه اعضا وابسته یا اعضا پیوسته غیرهیئت علمی اند. در حال حاضر انجمن پنج عضو حقوقی دارد.

فعالیت اعضاء عموماً افتخاری و بدون کمترین حقوق و دستمزد است و صرفاً تعهد نسبت به رشته تخصصی خودشان می باشد. اگر بسترهای قانونی فراهم شود امور در مجاری قانونی پیش رود، جلوی فعالیت های سلیقه ای و قائم به ذات گرفته خواهد شد.

راههای افزایش عضو عبارتند از:

1- فرهنگ سازی در جامعه و اطلاع رسانی های مؤثر

2-مناسب بودن وضعیت اقتصادی کشور، در حال حاضر به علت مشکلات اقتصادی، تعدادی از دانشجویان از عهده پرداخت حق عضویت ناچیز انجمن ها هم بر نمی آیند.

باید مزایای عضویت در انجمن ها توسط وزارتخانه ها تدوین و به طور رسمی در سایت قرار داده شود، در این صورت رشد عضویت در انجمن ها می تواند فزاینده باشد.

- شرحی از فعالیت های کلی انجمن را بیان بفرمائید؟

1- برگزاری بیش از ده همایش تاکنون

2- برگزاری کنگره تاریخدانان ایران که قرار است هر ساله در شهرهای مختلف غیر از تهران برگزار شود.

3- انجام طرح های پژوهشی

4- یک مجله علمی – پژوهشی به زبان فارسی

5- فعال کردن بخش نشر کتاب و چاپ یک کتاب منبع. دو کتاب دیگر هم در دست چاپ است.

6- برگزاری بیش از 35 دوره و کارگاه آموزشی در سراسر ایران.

7- در حوزه فعالیت های بین المللی، مذاکره با کنگره تاریخدانان هند و مراکز دانشگاهی این کشور

8- طراحی و راه اندازی سایت انجمن

9- تأسیس شعب انجمن در استان ها

10- طراحی و برگزاری کنگره تاریخدانان ایران

11- فعال کردن بیش از ده کارگروه در زمینه های مختلف فعالیت انجمن

و بسیاری فعالیت های دیگر که بیان آن موجب اطاله است.

- در حوزه فعالیت های ملی، با کدام دستگاه های دولتی و غیر دولتی و سایر انجمن ها تعامل دارید؟

1- انعقاد تفاهم نامه با سازمان ها، پژوهشگاه ها و پژوهشکده ها مانند بنیاد دائره المعارف، پژوهشکده تاریخ اسلام، پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی، کتابخانه ملی و سازمان اسناد، و تعدادی سازمان و پژوهشکده دیگر.

2- انجام ممیزی تاریخ اجتماعی با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

3- حضور استادان خارجی در هئیت تحریریه مجله انجمن (ارتباطات از طریق پست الکترونیکی می باشد.)

4- پذیرش مقالات خارجی ها و سخنرانی آنها در همایش های انجمن.

به طور کلی کار کردن با دستگاه های دولتی سخت است. البته استثنا هم وجود دارد. به طور مثال کتابخانه ملی و سازمان اسناد خیلی خوب با ما همکاری کردند، چون مسئولان سازمان اعتقاد به فعالیت انجمن داشته و دارند، بنابراین با مجموعه کتابخانه ملی و سازمان اسناد تعامل خوبی داریم که وظیفه خود می­ دانم از همکاری ریاست محترم کتابخانه ملی و سازمان اسناد، همچنین ریاست محترم آرشیو ملی سازمان اسناد سپاسگزاری کنم.

پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی هم در چاپ مجله و بنیاد دائره المعارف در سمینار سلجوقیان بسیار به ما کمک کردند.

-برای شناساندن انجمن تاریخ در سطح جامعه فعالیت های انجام شده را ذکر فرمایید؟

1- ایجاد سایت انجمن، البته خیلی ها هنوز سایت را نمی شناسند.

2- شاید اعضای انجمن بتوانند با معرفی آن در موقعیت های مختلف به پیشبرد اهداف انجمن کمک کنند.

3-سخنرانی در رسانه ها (برنامه رادیویی، شبکه 4) و دانشگاهها

4-برای شناسائی بیشتر انجمن، باید کمیسیون انجمن های علمی وزارت علوم وشورای انجمن های علمی هم به پیشبرد این مهم کمک کنند.

- نظرتان در مورد شاخص های ارزیابی امسال کمیسیون چیست؟

شاخصها باید  به سمت شاخص­ های محتوائی بروند. بعضی از شاخص ها صوری هستند. مثلا یک جلسه افطاری که البته خوب هم می­باشد، 5 امتیاز و سمیناری که 2 سال برای آن زحمت کشیده شده است 20 امتیاز می گیرد که این انجمن ها را به سمتی می برد که کارهای فرمالیته انجام دهند. برای طرح های تحقیقاتی و پژوهشی نباید سقف گذاشت. امتیاز همایش ها خوب است. امتیاز کارگاه ها باید بالاتر باشد.

- وضعیت پروژه های تحقیقاتی در انجمن چگونه است؟

پروژه ها به چند شکل راه اندازی می­ شوند:

1- خودمان به همکاران متخصص پیشنهاد انجام پروژه را می­ دهیم.

2- از طرف همکاران پروژه پیشنهاد می­شود که سعی می­ کنیم با مکاتبه با سازمان های مرتبط، منابع مالی را تأمین کنیم که متأسفانه گاه با بی توجهی سازمان ها روبرو می­ شویم.

3- اولویت­ های پژوهشی را مشخص می­ کنیم و به دانشگاه ها می­ دهیم تا دانشجویان کارشناسی ارشد ودکترای علاقه مند در مورد آن تحقیق کنند.

سالیانه حدود 200 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد و دکترا داریم. اگر بتوانیم 10 درصد آنها را به سمت اهداف انجمن تاریخ سوق دهیم، هم اهداف انجمن تأمین می شود و هم مشکلات موجود در این زمینه مرتفع می­ شود. ولی چون بستر قانونی فراهم نیست بعضی مواقع با مشکل مواجه می شویم.

- در حوزه فعالیت های بین المللی، با کدام دستگاهها، سازمانها، دانشگاهها و انجمن های علمی خارج از کشور تعامل دارید؟

1-برگزاری سفر خارجی و مذاکره با مراکز پژوهشی، دانشگاه ها، و انجمن های علمی هند، کنگره تاریخدانان هند که منجر به تهیه تفاهم نامه ه­ای در زمینه های کار روی اسناد، مبادله تجربه های پژوهشی- علمی، مبادله استاد و دانشجو شده است که با سفر هیئت هندی به ایران به امضاء خواهد رسید.

2- سفراعضای انجمن به فرانسه و ارائه مقاله در جلسات بزرگداشت عبدالعلی بیرجندی که توسط یونسکو برگزار شده بود.

3- عضویت استادان برجسته خارج از کشور در هیئت تحریریه فصلنامه انجمن، داوری ها و همایش های انجمن.

در این زمینه طرح­ های بسیاری وجود دارد که متأسفانه به خاطر بعضی محدودیت های مالی و اداری قانونی سرعت اجرای آن کند است.

- با توجه به مشکلات موجود، نظرتان را در خصوص ارتباط با خارج از کشور بیان فرمائید؟

با آنکه مذاکرات حضوری و بازدیدهای علمی باعث ارتقای بیشتر انجمن می شود و نتیجه بهتری برای انجمن دارد ولی با پیشرفت تکنولوژی می توان ارتباطات را وسعت داد و اگر بتوان با حمایت مالی و تدارکاتی بعضی موانع سخت افزاری این گونه ار تباطات را حذف کرد فعالیت در این زمینه چندان دشوار نیست.

- هزینه های انجمن به چه طرقی تأمین می گردد و چه راهکار پیشنهادی برای خودکفائی انجمن از لحاظ مالی و شناساندن انجمن با سایر نهادها دارید؟

1-ایجاد رشته مجازی تاریخ با گرد هم آمدن استادان تاریخ سراسر ایران که اگر وزارتخانه از آن حمایت کند، درآمدزا می شود.

2- برگزاری المپیاد رشته تاریخ که در عین ارتقاء رشته، درآمدزا هم می­شود.

3- طرح های پژوهشی و کارگاههای آموزشی هم درآمد زا هستند. البته همه این موارد منوط به این است که موانع قانونی برداشته شود.

- در خصوص تعامل با شورای انجمن های علمی بفرمایید؟

از زمان تأسیس انجمن، با شورای انجمن های علمی رابطه نزدیکی داریم و در جلسات آنها شرکت می­ کنیم. امیدوارم این شورا هم بتواند به رفع بعضی از موانع و مشکلات پیش روی این انجمن و دیگر انجمن ها کمک کند.

- فعالیت های انجمن در فضای مجازی را شرح دهید؟

در مراکز دانشگاهی که انجمن هم نقش داشته است video conference برگزار شده است. ولی در انجمن این امکانات را نداریم. برای شروع نیازمند 30-20 میلیون بودجه هستیم. فعلاً مهمترین ابزار ارتباطی ما سایت انجمن است.

-جنابعالی چه پیشنهادی برای بهبود عملکرد کمیسیون دارید؟

از زمانی که جناب آقای دکتربراری آمدند، تحرک عاطفی و انگیزشی خوبی در کمیسیون ایجاد شده است و این حس را به وجود آورده است که کمیسیون وجود دارد، مسلماً کمیسیون هم محدودیت هائی دارد. اگر کمیسیون بتواند به نکاتی که در بخش های پیش گفته شد جامه عمل بپوشاند و موانع قانونی پیش روی انجمن ها را برطرف کند، خدمت بزرگی به آنها کرده است. درست است که تلاشهای زیادی در کمیسون صورت پذیرفته است ولی اقدام عملی و اجرائی انجام نشده است.

خیلی از انجمن ها مشکل فضای فیزیکی دارند. لازم است در ابتدای تأسیس انجمن ها، حمایت های سخت افزاری هم از انجمن ها صورت پذیرد.

پیشنهاد می شود که آقای دکتر براری و معاونت پژوهشی از انجمن ها شخصاً بازدید به عمل آورند، در بعضی جلسات هیئت مدیره شرکت کنند و به مشکلاتشان گوش دهند. این کار به ارتقاء روحیه انجمن ها کمک می کند.

البته باید به خاطر پذیرش دعوت انجمن ایرانی تاریخ از سوی جناب آقای دکتر براری برای شرکت در یکی از جلسات هیئت مدیره از ایشان تشکر کنم.