انتشار کتاب «تاریخ آتروپاتن»

کتاب «تاریخ آتروپاتن» نوشته «اقرار علی‌یف»  با استفاده از منابع تاریخی، تاریخ ساتراپ آتروپاتن و نقش آن در شکل‌گیری کشور آذربایجان مورد بررسی قرار داده است.

کتاب «تاریخ آتروپاتن» نوشته «اقرار علی‌یف»  با استفاده از منابع تاریخی، تاریخ ساتراپ آتروپاتن و نقش آن در شکل‌گیری کشور آذربایجان مورد بررسی قرار داده است.

در مقدمه کتاب آمده است: «آتروپاتن نام یونانی پادشاهی‌ای است که ربع آخر قرن چهارم پ.م در آذربایجان و کردستان ایران و بخشی از جمهوری آذربایجان کنونی ایجاد شد و نزدیک به سه قرن و نیم به حیات خود ادامه داد. آتروپاتن کشوری غنی و قدرتمند بود که در آن کشاورزی، دامپروری و تجارت رونق فراوان داشت و شهرنشینی در شهرهای آباد آن توسعه یافته بود. آتروپاتن استقلال خود را نه‌تنها در تمام دوران استیلای مقدونیان در شرق، بلکه در دوران سلوکیان نیز حفظ کرد».

کتاب در هفت بخش با نام‌های «آتروپاتن: سرزمین و ساکنان»، «عصر پیش از هلنیسم در شرق: فتوحات اسکندر مقدونی، فروپاشی امپراتوری هخامنشی»، «آتروپات ساتراپ هخامنشی در ماد: تشکیل دولت مستقل ماد آتروپاتن (ماد کوچک) در آذربایجان»، «آتروپاتن در نظام دولت‌های هلنیستی»، «آتروپاتن در ابتدای قرن اول میلادی جنگ با استیلاگران اجنبی»، «یادمان‌های فرهنگی آتروپاتن» و «دین، اوستا، آیین زرتشتی» تدوین شده است.

چاپ نخست «تاریخ آتروپاتن» (آذربایجان باستان) به‌قلم «اقرار علی‌یف» و ترجمه مهناز صدری، در 184 صفحه، شمارگان یک‌هزار و 100 نسخه و بهای 9 هزار تومان از سوی انتشارات ققنوس منتشر شده است.

منبع : انجمن ایرانی تاریخ

به مناسبت چهل و ششمین سالروز درگذشت سعید نفیسی، ادیب و مورخ معاصر

سعید نفیسی، فرزند میرزا علی‌اکبر ناظم‌الاطبا معروف به ناظم‌الاطبا کرمانی در ۱۸ خرداد ۱۲۷۴ هجری شمسی، در تهران به دنیا آمد. تحصیلات سه‌سالهٔ ابتدایی را در مدرسه شرف، یکی از نخستین مدارس جدید که پدرش تأسیس کرده بود گذراند.

سعید نفیسی، فرزند میرزا علی‌اکبر ناظم‌الاطبا معروف به ناظم‌الاطبا کرمانی در ۱۸ خرداد ۱۲۷۴ هجری شمسی، در تهران به دنیا آمد. تحصیلات سه‌سالهٔ ابتدایی را در مدرسه شرف، یکی از نخستین مدارس جدید که پدرش تأسیس کرده بود گذراند و تحصیلات متوسطه را در مدرسه علمیه، تنها مدرسه‌ای که دوره متوسطه داشت، در بهار ۱۲۸۸ در تهران به پایان رساند. پانزده ساله بود که برادر بزرگترش دکتر اکبر مؤدب نفیسی او را برای ادامه تحصیل به اروپا برد. نفیسی تحصیلات خود را در شهر نوشاتل سویس و دانشگاه پاریس انجام داد و در سال ۱۲۹۷ به ایران بازگشت. ابتدا در دبیرستان‌های تهران به تدریس زبان فرانسه پرداخت و بعد در وزارت فواید عامه مشغول خدمت شد. در سال ۱۲۹۷ به گروه نویسندگان مجله دانشکده پیوست و در مدت یک ساله فعالیت این مجله با ملک‌الشعرا بهار همکاری داشت. در سال ۱۳۰۸ خورشیدی به خدمت وزارت فرهنگ درآمد و علاوه بر تدریس زبان فرانسه در دبیرستان‌ها، به کار آموزش در مدارس علوم سیاسی، دارالفنون، مدرسه عالی تجارت و مدرسه صنعتی پرداخت. در سال‌های بعد به تدریس در دانشکده‌های حقوق و ادبیات پرداخت و به عضویت فرهنگستان ایران درآمد.

آثار متعددی از وی در زمینه تألیف، تصحیح و ترجمه باقی مانده که از آن جمله می­توان به «جستجو در احوال و اشعار فریدالدین عطار»، «شاهکارهای نثر معاصر فارسی» (۲ جلد)، «روزگار ابن سینا»، «خاندان طاهریان»، «تاریخ اجتماعی ایران از انقراض ساسانیان تا انقراض امویان»، «مسیحیت در ایران»، «سرچشمه تصوف»، نمایشنامه «آخرین یادگار نادرشاه»، «احوال و اشعار رودکى» سه جلد، «ایران در صد و هفتاد سال اخیر»، «بابک خرم دین، دلاور آذربایجان»، «بحرین و حقوق هزار و هفتصد ساله ایران»، «پورسینا و زندگى و کار و اندیشه و روزگار او»، «تاریخ اجتماعى و سیاسى ایران در دوره معاصر»، «تاریخ تمدن ایران ساسانی»، «تاریخچه‏ ادبیات ایران»، «تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسى»دو جلد و تألیف داستان­های «فرنگیس»، «ماه نخشب»، «آتش‌های نهفته»، «نیمه راه بهشت»، «ستارگان سیاه»و ترجمه کتاب­های «آرزوهاى بر باد رفته»، «ایلیاد»، «تاریخ عمومى قرون معاصر»، «افسانه‏هاى ریلف»، «فرهنگ فرانسه به فارسی» و«فرهنگ نامه پارسی» وتصحیح کتاب­های «آثار گمشده ابوالفضل بیهقی»، «سیرالعباد الی‌ المعاد»، «سام‌نامه» خواجوی کرمانی، «تاریخ مسعودی» (معروف به تاریخ بیهقی)، «دستورالوزرا» خواندمیر، «دیوان قصاید و غزلیات عطار نیشابوری»، «دیوان لامعی گرگانی»، «زین‌الاخبارگردیزی»، «سخنان منظوم ابوسعید»، «کلیات عراقی»، «دیوان ازرقی هروی»، «دیوان هلالی جغتایی»، «دیوان قاسم انوار»، «دیوان رشید الدین وطواط» و «دیوان اوحدی مراغه‌ای» اشاره کرد.

سعید نفیسی از بیماری آسم رنج می‌برد و سال‌های آخر عمر را در پاریس به‌سر می‌برد. زمانی که برای شرکت در نخستین کنگره ایران‌شناسان به تهران آمده‌بود در ۲۲ آبان ۱۳۴۵ در تهران درگذشت.

 

منبع : انجمن ایرانی تاریخ

به مناسبت هجدهمین سالروز درگذشت استاد مهرداد بهار، محقق و اسطوره‌شناس

مهرداد بهار محقق و اسطوره‌شناس معاصر در دهم خرداد سال 1308 هجری شمسی متولد شد. وی پنجمین فرزند ملک الشعرا بهار بود. بهار تحصیلات آغازین خود را در دبستان جمشید جم و دوره دبیرستان را در دبیرستان‌های فیروز بهرام و البرز به‌پایان‌رساند. سپس در

مهرداد بهار محقق و اسطوره‌شناس معاصر در دهم خرداد سال 1308 هجری شمسی متولد شد. وی پنجمین فرزند ملک الشعرا بهار بود. بهار تحصیلات آغازین خود را در دبستان جمشید جم و دوره دبیرستان را در دبیرستان‌های فیروز بهرام و البرز به‌پایان‌رساند. سپس در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در رشته ادبیات فارسی به تحصیل پرداخت. در ۱۳۳۷ برای پی‌گیری تحصیل به انگلستان رفت. میان سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۴ بهار در مدرسهٔ زبان‌های شرقی و آفریقایی به آموختن پرداخت و مدرک فوق لیسانس گرفت. سال‌ها پس از آن دکترای خود را از دانشگاه تهران دریافت کرد. از کتاب‌های استاد مهرداد بهار می‌توان به «ادیان آسیایی»، «واژه‌نامه گزیده زادسپرم»، «اشکانیان»، «پژوهش در اساطیر ایران»، «بندهش»، «داستان‌های کودکان»، «ادبیات مانوی»  و «جستاری در فرهنگ ایران» اشاره کرد. استاد مهرداد بهار در بیست و دوم آبان سال 1373 هجری شمسی، درگذشت.

منبع : انجمن ایرانی تاریخ

به مناسبت پنجاه و هفتمین سالروز درگذشت عباس اقبال آشتیانی، ادیب و مورخ

عباس اقبال آشتیانی از مورخان، ادیبان و محققان معاصر، در 1276 در آشتیان متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش و در مکتبخانه فراگرفت، بعد به تهران آمد و در مدارس «شرکت گلستان» و «دارالفنون» تحصیلات خود را دنبال کرد.

عباس اقبال آشتیانی از مورخان، ادیبان و محققان معاصر، در 1276 در آشتیان متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش و در مکتبخانه فراگرفت، بعد به تهران آمد و در مدارس «شرکت گلستان» و «دارالفنون» تحصیلات خود را دنبال کرد. پس از اتمام تحصیل، مدتی در دارالفنون به معلمی پرداخت و معاون کتابخانه معارف شد. با تأسیس دارالمعلمین عالی، در آنجا به تدریس ادبیات، تاریخ و جغرافیا پرداخت. مدتی نیز معلم مدارس «نظام» و «سیاسی» شد. آشنایی وی با استادانی چون ملک الشعرای بهار، سعید نفیسی، محمدعلی فروغی، عبدالعظیم قریب و همکاری با آنان در نشر مجلات «نوبهار»، «دانشکده» و «فروغ تربیت»، موجب شهرت علمی او شد. اقبال در ۱۳۰۴ با سمت منشی هیأت نظامی ایران به پاریس رفت و در آنجا تحصیلات خود را در رشته ادبیات در دانشگاه سوربن ادامه داد. اقبال در پاریس با علامه محمد قزوینی و مستشرقان اروپایی آشنا شد و از همکاری و راهنمایی او در تحقیق و تصحیح متون بهره برد. پس از بازگشت به ایران، مشغول تدریس در دانشگاه تهران شد. در 1317 به عضویت فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران درآمد و از 1324 تا 1328 مجله «یادگار» را در تهران منتشر کرد و نیز به تأسیس «انجمن نشر آثار ایران» همت گماشت. در 1328رایزن فرهنگی ایران در ترکیه شد. در بهار ۱۳۳۳ در کنگره هزاره ابن‌سینا در تهران حضور یافت و سخنرانی کرد. مدتی نیز رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا بود. شیوه اقبال در تاریخ‌نویسی شیوه‌ای التقاطی است، بدین معنی که امانت تاریخ‌نویسان قدیم ایرانی و اسلامی را با روش انتقادی مورخان غربی توأم ساخته‌ است. او هدف خود را از نگارش تاریخ ایران «آگاه ساختن ایرانیان به سابقه درخشان کشور اجدادی خود و وضع جغرافیایی سرزمین ایران » ذکر می کند. او در طول حیات خود آثار متعددی را اعم از مقاله و کتب در زمینه تألیف، تصحیح متون کهن و ترجمه منتشر کرده است. ازجمله آثار وی می‌توان به کتاب‌های ذیل اشاره نمود: تألیف «تاریخ مغول»، «وزارت در عهد سلاطین بزرگ سلجوقی»، «قابوس وشمگیر زیاری»، «شرح حال عبدالله بن مقفع»، «تاریخ مفصل ایران از استیلای مغول تا اعلان مشروطیت»، «تاریخ اکتشافات جغرافیایی و تاریخ علم جغرافیا»، «تاریخ ایران بعد از اسلام»، «مطالعاتی درباره بحرین و جزایر و سواحل خلیج فارس»، «تاریخ جواهر در ایران»، «تاریخ مفصل ایران از صدر اسلام تا انقراض قاجاریه» و «خاندان نوبختی» و تصحیح «حدائق‌السحر فی دقائق‌الشعر» تألیف رشیدالدین وطواط، «بیان‌الادیان»، «تجارب‌السلف» تألیف هندوشاه بن سنجر نخجوانی، «تبصرةالعوام فی معرفة مقالات‌الانام» تألیف سیّد مرتضی بن داعی حسین رازی، «معالم‌العلماء» تألیف رشیدالدین ابی­جعفر محمد السروی معروف به ابن شهرآشوب، «تتمة‌الیتیمه» منصور ثعالبی، «شاهنامه فردوسی» (با همکاری سعید نفیسی)، «طبقات‌الشعراء فی مدح الخلفاء و الوزرا» تألیف ابن­متعز، «دیوان امیر­معزی»، «لغت فرس» تألیف اسدی طوسی، «تاریخ طبرستان» تألیف ابن اسفندیار، «سیاست‌نامه» تألیف خواجه نظام‌الملک طوسی، «کلیات عبید­زاکانی»، «روزنامه میرزا­محمد کلانتر فارس»، «انیس العشاق» تألیف شرف‌الدین رامی، «تاریخ نو» تألیف جهانگیر میرزا، «شدّالازار فی حط‌الاوزار عن زوارالمزار» تألیف جنید شیرازی (با همکاری محمد قزوینی)، «مجمع‌التواریخ» تألیف محمدخلیل مرعشی صفوی، «سمط‌العلی للحضرةالعلیا» تألیف ناصرالدین منشی کرمانی، «عتبةالکتبه» تألیف مؤیدالدوله منتخب­الدین بدیع اتابک جوینی (با همکاری محمد قزوینی)، «المضاف الی بدایع‌الازمان فی وقایع کرمان» تألیف افضل‌الدین کرمانی، «فضایل‌الانام من رسائل حجةالاسلام»، «شرح قصیده عینیه ابن سینا در احوال نفس»، ترجمة «طبقات سلاطین اسلام» تألیف  استانلی لین‌پول، «سه سال در دربار ایران» تألیف دکتر فوریه، «یادداشت­های ژنرال ترزل، فرستادة ناپلئون به سمت هند»، «مأموریت ژنرال گاردان» تألیف کنت آلفرد دو گاردان و«سیرت فلسفی رازی».

عباس اقبال آّشتیانی مدتی رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا بود و در بیست و یکم آبان سال 1334 هجری شمسی در رم درگذشت.

منبع : انجمن ایرانی تاریخ

مراسم افتتاحیه همایش بین المللی «فرهنگ و تمدن ایران در دوره سلجوقیان»

مراسم افتتاحیه همایش بین المللی «فرهنگ و تمدن ایران در دوره سلجوقیان» با حضور ریاست انجمن ایرانی تاریخ، آقای دکتر علی محمد ولوی، تعدادی از استادان برجسته حوزه تاریخ و ادبیات آقای دکتر مهدی محقق و دکتر احسان اشراقی، دکتر اللهیار خلعتبری، محققان و دانشجویان رشته تاریخ در ساعت9 روز دهم آبان 1391در سالن همایش های سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.

مراسم افتتاحیه همایش بین المللی «فرهنگ و تمدن ایران در دوره سلجوقیان» با حضور ریاست انجمن ایرانی تاریخ، آقای دکتر علی محمد ولوی، تعدادی از استادان برجسته حوزه تاریخ و ادبیات آقای دکتر مهدی محقق و دکتر احسان اشراقی، دکتر اللهیار خلعتبری، محققان و دانشجویان رشته تاریخ در ساعت9 روز دهم آبان 1391در سالن همایش های سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.

در ابتدای این مراسم دکتر ولوی، ریاست انجمن ایرانی تاریخ گفتند: در سیر تاریخ ایران، حکومت سلجوقی از قدرتمندترین حکومتها بعد از اسلام است. در بررسی این حکومت با مسئله­ای مهمی رو به رو هستیم و آن اینکه چرا پس از تثیبت، اوج و اعتلای این حکومت، ایران در زمینه های مختلف فرهنگی،اقتصادی به زوال و قهقهرا گروید و این حکومت سرآمد تحولات بزرگ بعد از خود نشد؟

دکتر ولوی یکی از عوامل مؤثر در این سیر قهقهرایی را تأسیس مدارس نظامیه عنوان کردند و در ادامه یکی از اهداف این سمینار را بررسی دلایل این موضوع دانستند.

 

دکتر مهدی محقق در آغاز سخن گفتند: شکر خدا را که تاریخ و سیرت گذشتگان را مایه عبرت آیندگان قرار داد. ایشان با اشاره به شخصیت المویدالدین وی را از چهره های ناشناخته عصر سلجوقی معرفی کردند که با عنوان داعی و از سوی خلیفه فاطمی مصر به سایر نواحی می رفتند. بخش دیگر سخنان دکتر محقق به کتاب های الموید و از جمله مشهورترین آن المجالس المویدیه, سیره المویدیه و دیوان موید اختصاص یافت. به گفته دکتر محقق از اشعار الموید به وضوح بر می آید  که وی 12 امامی بود اما به دلیل اینکه شیعیان اثنی عشری خاستگاه قدرت سیاسی نداشتند به اسماعیلیان پیوست و داعی الدعات اسماعیلی شد.

دکتر احسان اشراقی استاد بازنشسته دنشگاه تهران سخنران دیگر مراسم افتتاحیه همایش فرهنگ و تمدن ایران در دوره سلجوقیان تاریخ را به مثابه یک علم میان رشته ای دانستند؛ به بیان ایشان هر علمی سابقه ای دارد و انس با تاریخ را شرط لازم برای اطلاع از ماهیت دیگر علوم خواندند.

 دکتر اشراقی در ادامه سخنان خود افزودند: هجوم صحرا گردان ترک به ایران، منشأ تأثیرات بسیاری شد اما نکته مهم تر تطبیق فرهنگ این ترکان با فرهنگ و تمدن و مدنیت ایرانی بود که چگونه توانستند این فرهنگ را به خوبی بپذیرند و مروج آن باشند.

به بیان دکتر اشراقی جنگ های صلیبی، نفوذ خلیفه فاطمی مصر، فتح بیزانس و.... همگی ایران را در موقعیت حساسی قرار داده بود که اگر در این شرایط سرکردگان سلجوقی با حمایت و کمک رجال ایرانی از خلافت حمایت نمی کردند، هجوم به ایران رخ می داد و از این حیث سلجوقیان را مانعی  برای حمایت از ایران در مقابل تهاجمات خارجی محسوب کردند.

پس از سخنرانی دکتر اشراقی، دکتر اللهیار خلعتبری به عنوان ریاست شورای علمی همایش توضیحاتی پیرامون اهمیت برگزاری همایش، برگزاری جلسات شورای علمی همایش، تعیین حداقل دو داور برای ارزیابی وضعیت علمی مقالات ارسالی به دبیرخانه انجمن، آماده شدن مجموعه چکیده های برتر و توزیع آن به شرکت کنندگان همایش ارائه کردند.

همایش با برگزاری نشست های تخصصی و ارائه مقالات برتر از سوی نویسندگان در روزهای 10 و 11 آبانماه به کار خود ادامه داد.

 

منبع : انجمن ایرانی تاریخ

پیش ثبت نام کارگاه های آموزشی انجمن ایرانی تاریخ در آبان و آذر1391

برنامه های کارگروه آموزش انجمن ایرانی تاریخ در آبان و آذر 1391

برنامه های کارگروه آموزش انجمن ایرانی تاریخ در آبان و آذر 1391


کارگاه روش تهیه و تنظیم مقالات علمی                                           مدرس: دکتر علیمحمد ولوی  
کارگاه سیاق پیشرفته                                                                مدرس: آقای محسن روستایی
کارگاه آموزش خط رقعه (اسناد تاریخی دوره عثمانی)                          مدرس: دکتر منیژه صدری
کارگاه تمبرشناسی و مهرشناسی                                                مدرس: آقای علی لو، آقای جدی


از علاقه مندان درخواست می شود جهت پیش ثبت نام دوره ها با دبیرخانه انجمن به شماره 26403007  تماس حاصل فرمایند.

کارگاه ها پس از رسیدن به حدنصاب برگزار خواهد شد.

منبع : انجمن ایرانی تاریخ 

«مجموعه مقالات تاریخ و اسناد»

«مجموعه مقالات تاریخ و اسناد» با ارایه هفت مقاله، نخستین مجموعه از تاریخ و اسناد با موضوع اقتصاد است که در حوزه سندپژوهی براساس آرشیو اسناد مرکز پژوهش، سنجش و اسناد ریاست جمهوری و زیر نظر علی‌اکبر رضایی و محمد شیخان گردآوری شده است. در

«مجموعه مقالات تاریخ و اسناد» با ارایه هفت مقاله، نخستین مجموعه از تاریخ و اسناد با موضوع اقتصاد است که در حوزه سندپژوهی براساس آرشیو اسناد مرکز پژوهش، سنجش و اسناد ریاست جمهوری و زیر نظر علی‌اکبر رضایی و محمد شیخان گردآوری شده است.

در پیشگفتار این کتاب آمده است: «برای بازسازی گذشته بایستی تمامی جنبه‌ها را در نظر گرفت. از همین‌رو، مطالعات علوم انسانی جنبه میان‌رشته‌ای یافته و تحقیقات با مشارکت متخصصان حوزه‌های گوناگون فراهم می‌آید. این مهم نیازمند رجوع به منابع دست اول از جمله اسناد است. همچنین تحقیقاتی که بیشتر متکی به آرا و نظریه‌های محققان غربی است، شناخت چندانی از جامعه ایرانی و لایه‌های زیرین آن ندارد. با بی‌توجهی به ویژگی‌های بومی و فرهنگی جامعه ایران، نمی‌توان به بومی‌سازی علوم انسانی دست یافت.»

نخستین مقاله از این مجموعه «حاج‌آقا نورالله اصفهانی و اندیشه استقلال اقتصادی» نوشته سعید حصاری نام دارد که با گذری از زندگی این شخصیت به تبیین اندیشه‌های وی در حوزه اقتصاد و استقلال اقتصادی می‌پردازد.

بازار و بازاریان همواره در تحولات سیاسی و اجتماعی تاریخ معاصر ایران نقش‌آفرین بوده‌اند. مقاله دوم این مجموعه با نام «بازار و انقلاب اسلامی؛ مطالعه موردی هیات‌های موتلفه اسلامی» به‌قلم امین عزیزی، عامل اصلی این نقش‌آفرینی را ارتباط و تعامل دیرینه بازاریان و روحانیون و همچنین مرکزها و موسسه‌های مذهبی عنوان می‌کند. در ادامه نیز ضمن شرحی کوتاه از چگونگی تشکیل، سازمان، تشکیلات و پایگاه طبقاتی اعضای گروه موتلفه اسلامی به فعالیت‌ها و اقدام‌های این جمعیت در نهضت امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی پرداخته است.

ابوالفضل ایزدی‌زاده در مقاله «فساد اداری در کشوهای جهان سوم به روایت سندی نویافته» به گزارش نماینده ایران از سمیناری که در این‌باره در سال 1354 در جزیره مالت و از سوی دانشگاهی انگلیسی برگزار شد، می‌پردازد. این گزارش به‌دلیل اهمیت تاریخی و ذکر مواردی از فساد اداری در کشورهای مختلف و تلاش برای حل آن، اهمیت راهبردی و کاربردی بسیاری دارد.

«انباشت کالاهای وارداتی در گمرک؛ توسعه یا وابستگی؟» اثر علی‌اکبر علی‌اکبری بایگی، به مساله نفت و افزایش قیمت آن در دهه 50 خورشیدی می‌پردازد. این افزایش بها به‌جای این‌که باعث توسعه و پیشرفت کشور شود باعث از دست رفتن سرمایه و ایجاد نابسامانی در سازمان‌های دولتی شد. در این مقاله با بررسی اسناد این دوران به اوضاع بحرانی اواسط این دهه و عملکرد محمدرضا پهلوی پرداخته شده است.

«اعتصابات سال 1357؛ زنجیره‌ای از اتحاد» مقاله دیگری از ابوالفضل ایزدی‌زاده است که به کمک اسناد نشان می‌دهد، اعتصاب‌های منجر به پیروزی انقلاب اسلامی محدود به مرز جغرافیایی، طبقاتی و گروهی خاص نبوده است بلکه اعتصاب‌هایی به‌شمار می‌آید که بنیه اقتصادی و اجتماعی رژیم پهلوی را ناتوان و در نهایت منجر به سقوط آن شده است.

«سیاست‌های اقتصادی دولت شهید رجایی به روایت اسناد» به‌قلم مجید حکیمی‌خرم، به تحلیل وضعیت اقتصادی دولت شهید رجایی و راهکار‌های آن پرداخته است.

«بررسی وضعیت اشتغال در برنامه‌های اقتصادی دولت‌های بعد از انقلاب (مطالعه موردی برنامه‌های سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی)» براساس پژوهشی مشترک از بابک قیاسیان و مراد سلیمانی‌زمانه نوشته شده است. این مقاله توضیح می‌دهد برای دست یافتن به اشتغال کامل، باید برنامه تضمین اشتغال در کشور اجرا شود و نگرشی سازنده به‌شیوه بهره‌گیری از منابع انسانی انجام گیرد.

«مجموعه مقالات تاریخ و اسناد» (مجموعه اول اقتصاد) در 204 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و بهای پنج هزار تومان از سوی موسسه خانه کتاب و نشر جمهور ایران منتشر شده است.

 منبع: خانه کتاب

رونمایی از دومین اطلس جغرافیایی دوره قاجار

«دومین اطلس جغرافیایی دوره قاجار» توسط محمدرضا مهندس (مهندس‌الملک) در سال 1319 هجری‌قمری (1901 میلادی) ترسیم شده است. غلامرضا سحاب درباره این اطلس که به تازگی منتشر شده گفت: تدوین نقشه‌های خارجی در این دوره باعث شد تا ایرانی‌ها به فکر انتشار نقشه‌های ایرانی بیفتند، از این روی نخستین نقشه‌ها در دارالفنون به‌چاپ رسیدند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «دومین اطلس جغرافیایی دوره قاجار شامل نقشه‌های ایران، تهران و قاره‌های جهان در یکصدوبیست سال قبل» به‌همت غلامرضا سحاب، جواد صفی‌نژاد و سعید بختیاری منتشر شده است. این کتاب به شرح نقشه‌های آن دوره و افرادی که آن‌ها را ترسیم کرده‌اند، می‌پردازد.

غلامرضا سحاب درباره نقشه‌های این دوره به «ایبنا» گفت: در طول سال‌های 1900 تا 1920 میلادی، کشورهای انگلیس، روسیه، آمریکا و آلمان به نقشه‌برداری نقاط مختلفی از جهان دست زدند که ایران نیز جزو آن کشورها بود و ترجمه این نقشه‌ها سهم بزرگی در آغاز نقشه‌کشی ایران داشت. در دوره قاجار نخستین نقشه‌های ایرانی در دارالفنون منتشر شدند که این نقشه‌ها به‌دلیل بزرگ مقیاس بودن سندیت زیادی نداشتند. 

مدیر انتشارات «دنیای سحاب» افزود: به‌ دلیل علاقه به نقشه‌ها و اطلس‌های تاریخی ایران و اطلاع از تعداد اندک این نقشه‌ها که دسترسی به آن‌ها را برای دیگر پژوهشگران این حوزه محدود می‌کرد، ترغیب شدیم تا این نقشه‌ها را در کتابی گردآوری کنیم.

وی همچنین گفت: «دومین اطلس جغرافیایی دوره قاجار» که از نسخه‌های کمیاب است برای نخستین‌بار منتشر می‌شود. اگر این نسخه با استقبال علاقه‌مندان جفرافیا روبه‌‌رو شود، نخستین اطلس را که توسط استاد عبدالغفار ترسیم شده است نیز به‌چاپ می‌رسانیم. 

سحاب افزود: «دومین اطلس جغرافیایی دوره قاجار» به شرح تاریخچه‌ای از نقشه‌برداری در ایران با تاسیس دارالفنون و معرفی استادان جغرافیای آن می‌پردازد. همچنین شیوه ترسیم نقشه‌ها، اندازه‌گیری‌های جغرافیایی و تعیین نصف‌النهار در ادامه آورده شده است. این کتاب با بیش از 12 نقشه و اطلس ترسیمی دوره قاجار، نقشه‌ها را معرفی می‌کند.

در مقدمه کتاب که به‌قلم غلامرضا سحاب نوشته شده، آمده است: «آغاز نقشه‌برداری علمی و فنی در ایران از زمان تاسیس مدرسه دارالفنون شروع گردید. این امر در ایران در زمانی اتفاق افتاد که از شروع اکتشافات جغرافیایی در قرن پانزدهم نزدیک به سه قرن می‌گذشت.»

«موسیو کرشیش (کرزیر) معلم توپخانه و مهندسی، در کلاس‌های درس مدرسه دارالفنون با کمک مترجم دانشمند خود میرزا ذکی مازندرانی، اول‌بار محصلان دارالفنون را با رموز فن نقشه‌برداری آشنا ساخت. کرشیش در سال 1275 قمری (1858 میلادی) موفق گردید با دستیاری ذوالفقاربیک و محمدتقی‌خان که از شاگردان مدرسه دارالفنون بودند، اولین نقشه دارالخلافه تهران را تهیه و با چاپ سنگی به طبع رساند.»

در ادامه آمده است: «این نقشه سرآغاز تهیه و انتشار نقشه‌های جغرافیایی در آن دوره شد. 26 سال پس از این جریان، استاد عبدالغفار نجم‌الدوله، استاد علم جغرافیا و ستاره‌شناسی با همکاری دانش‌آموختگان مدرسه دارالفنون در سال 1302 ه.ق (1884 م.) و براساس ترجمه اطلس‌های فرانسه نخستین اطلس جغرافیایی را با چاپ سنگی منتشر کرد.»
 
در بخشی دیگر از این کتاب می‌خوانیم: «مولف «دومین اطلس جغرافیایی دوره قاجار» میرزا رضاخان مهندس مشهور به معتمدالسلطان و از فارغ‌التحصیلان مدرسه دارالفنون بود که پس از آن نیز در این مدرسه به تدریس اصول هندسه، ریاضی، ستاره‌شناسی و جغرافیا پرداخت. وی شاگردان بسیاری تربیت کرد که پس از او به کار نقشه‌برداری در ایران ادامه دادند.»

در این کتاب اطلس‌های مختلف دوره قاجار مانند «اطلس میرزا رضاخان»، «اطلس نخست عبدالغفار»، «اطلس دوم»، «اطلس سوم ـ احمدبن سلیمان»، «معرفی نقشه ایران و اطلس بغلی چاپ استانبول» و نقشه‌هایی مشتمل بر «نقشه طهران و نواحی»، «سلسله جبال البرز و اطراف تهران»، «نقشه آسیا»، «نقشه ایران»، «نقشه اروپا»، «نقشه آفریقا»، «نقشه آمریکای شمالی»، «نقشه آمریکای جنوبی و تنگه پاناما» و «نقشه‌های اقیانوسی و عالم بحری» آورده شده‌اند.

در این دوره کارتوگرافان و جغرافیدانان برجسته‌ای مانند سرتیپ مهندس عبدالرزاق‌خان بغایری، میرزا مهدی‌خان سرتیپ، محمدرضا قراچه‌داغی و علی‌اشرف قراچه‌داغی آثار ارزنده دیگری نیز به‌وجود آورده‌اند.

«دومین اطلس جغرافیایی دوره قاجار شامل نقشه‌های ایران، تهران و قاره‌های جهان در یکصدو بیست سال قبل» به اهتمام جواد صفی‌نژاد، غلامرضا سحاب و سعید بختیاری در 48 صفحه مصور، شمارگان یک‌هزار و 500 نسخه و بهای 18 هزار تومان از سوی انتشارات دنیای جغرافیای سحاب منتشر شده است.

منبع : انجمن ایرانی تاریخ

شعبه انجمن ایرانی تاریخ در اراک اقدام به برگزاری کارگاه سندشناسی و سندخوانی می نماید.

انجمن ایرانی تاریخ اقدام به برگزاری کارگاه سندشناسی و سندخوانی در روزهای 24 و 25 آبانماه سال 1391 در اراک می نماید.

 
اسناد تاریخی که عمدتاً بخش اعظمی از محتویات بایگانی‌ها و حافظه فعالیت‌های دیوان‌سالاری و سیر تحولات اداری ما به شمار می‌آیند، امروزه از مهم‌ترین منابع پژوهش‌های تاریخ هستند. این اسناد شامل کلیه مکاتبات سلطنتی، فرمان‌ها، یادداشت‌ها و معاهدات سیاسی، انواع نوشته‌های اداری و دیوانی، گزارشهای محلی و اقتصادی، فرهنگی، نظامی و...، اسناد قضائی، مالی،حقوقی و نیز برخی از مکاتبات خصوصی و خانوادگی است که هر کدام از آنان می‌توانند تاریخ‌نگاران را با مهم‌ترین حوادث و وقایع ناگفته و ناشنیده و تاریخی آشنا کنند.

 از همین رو شعبه انجمن ایرانی تاریخ در اراک اقدام به برگزاری کارگاه «سندشناسی و سندخوانی» می کند.

این کارگاه با حضور جناب آقای محسن روستایی در روزهای 24 و25 آبانماه سال جاری در دانشگاه اراک برگزار می شود. علاقه مندان می توانند جهت ثبت نام اقدام نمایند.

منبع : انجمن ایرانی تاریبخ