منوچهر مرتضوی (تیر ۱۳۰۸ در تبریز۹ تیر ۱۳۸۹ در تبریز)، ادیب، نویسنده و پژوهشگر ایرانی و استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تبریز و حافظ‌شناس برجسته.[

منوچهر مرتضوی دراول تیرماه سال ۱۳۰۸ در تبریز متولد شد. در سال ۱۳۲۵ وارد دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران شد، و دورهٔ لیسانس زبان و ادبیات فارسی را در سال ۱۳۲۹ به پایان رساند. در دوران تحصیل دانشگاهی از درس استادانی چون بدیع‌الزمان فروزانفر، ملک‌الشعرا بهار، سعید نفیسی، ابراهیم پورداود و محمدتقی مدرس رضوی بهره گرفت. در سال ۱۳۳۷ با دفاع از رساله دکتری خود با موضوع «اوضاع ادبی آذربایجان در عصر ایلخانان» به راهنمایی بدیع‌الزمان فروزانفر به درجهٔ دکتری زبان ادبیات فارسی نایل شد. از سال ۱۳۳۷ تدریس در دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز را آغاز کرد، و سال‌ها ریاست دانشکدهٔ ادبیات آن دانشگاه را به عهده داشت. در سال ۱۳۴۴ کتاب «مکتب حافظ یا مقدمه بر حافظ شناسی» را منتشر کرد، و این کتاب پس از گذشت چندین دهه هنوز از کتابهای مرجع و مورد استناد در زمینهٔ شناخت حافظ و شعر اوست. در سال ۱۳۵۶ به مدت پنج ماه ریاست دانشگاه تبریز را عهده‌دار بود.    تربیت دانشجویان پژوهشگر و انتشار مداوم مجلهٔ پژوهشی دانشکدهٔ ادبیات تبریز و نشر تألیف‌ها و ترجمه‌های ادبی معتبر در دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تبریز از جمله تکاپوهای فرهنگی ماندگار او به شمار می‌رود.

دکتر منوچهر مرتضوی درساعت 30/11صبح روز چهارشنبه نهم تیر ۱۳۸۹ در ۸۱ سالگی در تبریز درگذشت.اودرمزارستان وادی رحمت تبریزودرکنارهمسرش آرام گرفت.یادنامه منوچهرمرتضوی توسط محمدطاهری خسروشاهی درتبریزمنتشرشده است.

مهمترین اثر منوچهر مرتضوی و کار کارستان او مکتب حافظ یا مقدمه بر حافظشناسی است که نخستین بار به سال 1344 به چاپ رسید و پس از چاپ، نایاب شد. مکتب حافظ تاکنون چندین بار منتشر شده و هر بار افزوده هایی بر آن صورت گرفته است. این کتاب از نخستین آثاری است که حافظ پژوهان باید بخوانند. وی پیشنهادی برای شناخت نظام پیچیده فکری حافظ به دست داد و ساختارهای فکری او را بررسی کرد.

نگارنده نیز با همین کتاب به شرح اشعار حافظ و پژوهش درباره او علاقه مند شدم. این کتاب هنوز هم از کتابهای مرجع در زمینه حافظشناسی است و به واقع، ماهی به دست خواننده نمی دهد بلکه ماهی گیری را به او می آموزاند تا هرکس کلید حل مشکلات دیوان حافظ را به کف آرد و خود بتواند به شرح شعرهای حافظ بپردازد.

فردوسی و شاهنامه که به چاپ سوم هم رسید. دکتر مرتضوی شاهنامه را بزرگ ترین حماسه ملی جهان می دانست.

مسائل عصر ایلخانان که پایان نامه او بود. تهران: آگاه، 1358، ویرایش دوم 1370.

زبان دیرین آذربایجان. چاپ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.

چراغ نیمه مرده، مجموعه شعر، 1333 که نایاب است.

انتشار دیوان صائب اصفهانی با مقدمه خود، 1357.

انتشار مجله پژوهشی دانشکده ی ادبیات تبریز.

مقالات بسیار در مجلات ازجمله تاثر حافظ از سعدی، تحلیل یکی از تمثیلات مثنوی، دانش و دانشگاه در آذربایجان و....

قصیده ای که درباره آخرین دیدارش با شهریار سروده است و در کتاب یاد یاران اثر مرحوم دکتر مهدی روشن ضمیر و یادنامه شهریار اثر جمشید علیزاده چاپ شده است.

منابع: وبلاگ میراث یار

ویکی پدیا